ER?K
Erik, gülgiller (Rosaceae) familyas?ndan Prunus cinsinden meyvesi yenen baz? a?a? türlerinin ortak ad?. Türkiye'de Do?u Anadolu'nun yüksek yayla m?nt?kas? ile, Güneydo?u Anadolu'nun kurak ve ?ok s?cak bir k?s?m yerleri hari?, memleketin her taraf?ndan yeti?ir. Erkenci d?nem can eri?ini (P. cerasifera), yaz ortalar?nda olgunla?an Japon ya da ?talya eri?i (P. salicina) takip eder. A?ustosta olgunla?maya ba?layan Avrupa eri?i (P. domestica) ise ekim ay?na kadar yenebilir. Farkl? d?nemlerde olgunla?an eri?in, farkl? bi?im ve büyüklükteki meyvelerinin ince kabu?u, türlere g?re ye?il, sar?, k?rm?z? ve mor renklerdedir. ülkemizdeki en tan?nm?? erik ?e?itleri can eri?i, papaz eri?i, mürdüm eri?i ve tatl? üryani eri?idir. Anavatan? Anadolu olan erikler, dünyan?n de?i?ik iklim b?lgelerine g??ler ve harpler sebebiyle adapte olmu?lard?r.Kafkasya ve Hazar Deniz'i ?evresinden dünyaya yay?ld??? san?lmaktad?r. 'Prunus institia' adl? bir di?er erik türünün anavatan? ise ?am b?lgesidir.Bütün dünyadaki erik ?e?itlerinin say?s?, iki binden fazlad?r. Memleketimizde yeti?tirilen ?e?itlerin say?s? da iki yüzün üstündedir. Erikler olgunluk zamanlar?na, kullanma ?ekillerine g?re ?e?itlere ayr?l?r. Türkiye Milli Ba?-Bah?e Komitesinin memleketimizde yeti?tirilmesini tavsiye etti?i ?e?itler; Can, Santa Roja, Red Kennen, Climax, Formasa, Reine Claude Violette, Reine Claude Verte, President, Giant, Red Heart, Stanley, K?stendil, Karag?ynük, üryani, D'Agant't?r. Erik a?a?lar? tür ve ?e?itlerine g?re iri boylu a?a?lar? te?kil ettikleri gibi, kü?ük boylu a?a?lar veya ?al? ?eklinde olanlar? da vard?r. Sert ?ekirdekli bir meyve a?ac? olan eri?in i? k?sm?n?n sertle?mesiyle sert ?ekirdek kabu?u meydana gelir. Yenilen k?sm? etli ve suludur. Meyveleri ?ekil, renk ve tat bak?m?ndan ?ok farkl?d?r. Tohumlar? (?ekirdekleri) ac?d?r. Erik ?e?itleri, tohum te?ekkülü bak?m?ndan kendine verimli, kendine k?smen verimli ve kendine k?s?r olarak ü? grup alt?nda toplan?r. Kendine k?smen verimli ?e?itlerden de iyi ürün al?nabilmesi i?in, tohum te?ekkülü ?e?itlerine ihtiya? vard?r. Erik a?ac? ?e?itli toprak tipinde yeti?mekle beraber en iyi olarak besin maddelerince zengin, humuslu, s?cak, yeteri kadar nemli, orta derin ve derin topraklarda iyi yeti?ir. Kültür erik ?e?itleri ?elik ve a??yla üretilir. Fidanl?klarda en ?ok durgun g?z a??s? kullan?l?r. Kültür erik ?e?itleri i?in muhtelif erik türleri, ?eftali, kay?s? ve badem ana? olarak kullan?labilir. Meyvelerinde ?ekerler, pektin ve organik asitler vard?r. Meyve olarak yenir. Kurutularak ho?af ve ?e?itli y?relerde de?i?ik pestil yap?m?nda kullan?l?r. Erik bol miktarda B vitaminleri i?ermektedir, ayr?ca potasyum ve magnezyum minerali a??s?ndan da zengin bir meyvedir. 100 gr taze erik; 66 kalori, 17.8 gr karbonhidrat, 299 mg potasyum, 17 mg fosfor, 2 mg sodyum, 18 mg potasyum, 0.5 mg demir, 0.4 mg lif i?ermektedir. Ayr?ca A, B1, B2, B3, B6, C, E vitamininide i?ermektedir. Nisan ay? itibari ile Hatay ve Mersin b?lgesinde ba?lar, Ege, Marmara b?lgesinde yeti?tirilen ürünler ?o?al?r. |
01 |
02 |
03 |
04 |
05 |
06 |
07 |
08 |
09 |
10 |
11 |
12 |
x |
x |
x |
?deal Depolama Ko?ullar?Genelde 0oC’de %90-95 RH ko?ullar?nda depolanabilir. |
YET??T?R?LEN B?LGELERNisan ay? itibari ile Hatay ve Mersin b?lgesinde ba?lar, Ege, Marmara b?lgesinde yeti?tirilen ürünler ?o?al?r. |